Engelli Haklarına Dair Her şey
"Engelli Hakları Nelerdir? Engellilerin Hakları Nedir Nelerdir? Engelli Haklarına Dair Her Şey"
Engelli Hakları Nelerdir? Engellilerin Hakları Nedir Nelerdir? Engelli Haklarına Dair Her Şey
Bu konumuzda engelli bireylerimize yönelik elimizden geldiğince aydınlatıcı bilgiler vermeye çalıştık. Konumuza bağlı kalmayıp ve haklarınıza yönelik ilgili kurumları arayarak teyit etmeniz, daha sağlıklı olacaktır. Konuyla ilgili aklınıza takılan soruları yorum bölümünden bizlere yazabilirsiniz. Bir engelli birey olarak internet üzerinden edindiğim bilgileri sizlerle paylaştım.
 |
| Engelli Hakları |
ENGELLİ SU İNDİRİMİ HAKKI:
Her belediye bu indirimi uygulamak zorundadır. Ankara’da 18 yaşını dolduranlar için indirim oranı %50’dir.
ENGELLİ DİGİTÜRK İNDİRİMİ HAKKI:
%40 ve üzeri engellilere % 50 indirimlidir. Bu hakkı kendi evinizde kullanmıyorsanız istediğiniz bir kişinin bu indirimi kullanmasını sağlayabilirsiniz.
ENGELLİ ŞEHİR İÇİ ULAŞIM HAKKI:
Belediye otobüslerinden %40 ve üzeri engel oranına sahip olanlar ücretsiz, ’’ağır engelli’’ ibareli raporu olanlara kendisi ile birlikte olan bir refakatçi de ücretsiz yararlanır.
ENGELLİ ENGELLİKERİN EKPSS ‘YE GİRME HAKKI:
%40 ve üzeri tüm engellilerin sınava girme hakkı vardır.
ENGELLİ GELİR VERGİSİ İNDİRİMİ HAKLARI:
%40 ve üzeri tüm engelli çalışan ve engelli çocuğu olan çalışanlar gelir vergisi indiriminden yararlanır. Serbest çalışanlar da bu hakkı kullanır.
NOT: Vasisi olmak, aynı hanede oturmak ve bakmakla yükümlü olunmak şartı ile engelli kardeşi olanların da bu haktan yararlanması talebimizdir.
ENGELLİ TÜRK TELEKOM SOSYAL TARİFE:
Türk Telekom Sosyal Tarife (sabit ücret 12 lira +3000 dakika şehir içi).
ENGELLİ TTNET İndirimi HAKKI:
Fiber İnternet dahil yaş sınırı olmaksızın %25 indirimli.
ENGELLİ UYDUNET ve TÜRKCELL SÜPERONLINE İndirimleri HAKKI:
Bu hizmetlerde de indirim mevcuttur.
ENGELLİ ERKEN EMEKLİLİK HAKKI:
%40 ve üzeri çalışan engellilere (kamu personeli ve özel sektörde çalışanlar) erken emeklilik hakkı verilmiştir.
ENGELLİ EMLAK VERGİSİ MUAFİYETİ HAKKI:
200 metrekareyi geçmemek şartı ile tek evde emlak vergisi muafiyeti vardır. Evin engelli bireyin üzerinde olması gereklidir.
Engelli ŞEHİRLER ARASI OTOBÜSLERDE İNDİRİM HAKKI:
%40 ve üzeri engelliler için %30 indirim mevcuttur. İnternetten bilet alımlarında indirimli bilet alınamıyor
ENGELLİ THY İNDİRİMİ HAKKI:
%40 ve üzeri engelliler için%25 indirim mevcuttur. Ancak ekonomik bilet alanlar, internetten bilet alanlar bu indirimden yararlanamıyor.
ENGELLİ MUAYENEDE ÖNCELİK HAKKI:
Tüm hastanelerde muayene sırasında öncelik hakkı vardır.
ENGELLİ DEVLET TİYATROLARINDA İNDİRİM HAKKI:
Ücretsiz izleme hakkı vardır. Engelli Tiyatroları Kültür Bakanlığı'ndan maddi destek almaktadır. Bazı özel tiyatrolarda ve sinemalarda indirim mevcuttur.
ENGELLİ MÜZE VE ÖREN YERLERİNDE İNDİRİM HAKKI:
%40 ve üzeri engellilere giriş ücretsizdir. Özel işletilen müze ve tarihi yerlerde indirim hakkını vermeyebilirler.
ENGELLİ ÖTV VE MTV MUAFETİ HAKKI:
% 90 ve üzeri engelliler için ÖTV ve MTV muafiyetli yeni araç alma hakları vardır. Kendisi H sınıfı ehliyet sahibi olup ''özel donanımlı araç kullanabilir '' ibareli sağlık kurul kararı alanlar da engel oranına bakılmaz.
ENGELLİ PARK YERLERİ HAKKI:
Engelli araç park kartı ile engelli araç park yerlerine araç park edebilirsiniz. Ayrıca otobanlarda 15 dakikaya kadar aracınızı yol kenarına çekebilirsiniz. ÖTV indirimli aracınız için evinizin önüne PARK YERİ yaptırabilirsiniz. Bunun için belediyeye müracaat etmelisiniz.(Sağlık raporu, nüfus kağıdı ve ruhsat fotokopisi ile başvurunuz)
ENGELLİ TCDD İNDİRİM HAKKI:
Şehir içi ve şehir dışı seferlerinde %40 ve üzeri engellilere %50 indirimli ulaşım imkanı veriyor. Ağır engelliler için bir refakatçisi de ücretsiz ulaşımdan yararlanır.
ENGELLİ HASTA ALT BEZİ HAKKI:
2 yaşını dolduran çocuklar için 2 yıllık tek doktor imzalı raporla aylık 120 adet bez ödeneği alınmaktadır.
ENGELLİ CEP TELEFONU HİZMETLERİNDE İNDİRİM HAKKI:
Türkcell, Avea ve Vodafone da engellilere özel tarifeler mevcuttur.
ONSEKİZ YAŞ ÜSTÜ ENGELLİLİK MAAŞI HAKKI:
Yaşı 18'in üstünde olan, başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek şekilde engelli olduklarını sağlık kurulu raporu ile kanıtlayan, herhangi bir geliri bulunmayan kişilerden, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları'nca muhtaç olduklarına karar verilenlere, muhtaçlık hali devam ettiği sürece, 4860 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımından bulunacak tutarda aylık bağlanacak. 18 yaşını tamamlamış engellilerden, talep etmesine rağmen, Türkiye İş Kurumu tarafından işe yerleştirilememiş olanlar için de 3240 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımından bulunacak tutarda aylık bağlanacak. Nafaka bağlanmış ya da bağlanacak olan kişiler, bu düzenlemenin kapsamı dışında olacak. Hane geliri kişi başına asgari ücretin üçte biri oranında düşmelidir.
ONSEKİZ YAŞ ALTI ENGELLİ YAKINI MAAŞI HAKKI:
18 yaşını tamamlamamış engelli olan yakınlarının bakımını üstlenenlerden, geliri, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık tutarın asgari ücretin üçte 1'inden daha az olanlara, 3240 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımında bulunacak tutarda aylık bağlanacak. 18 yaşını tamamlamamış engelli aylıklarında, engeli yakını da genel sağlık sigortası kapsamına alınacaktır.
ÜNİVERSİTEDE ENGELLİ ÖĞRENCİLERE TANINAN HAKKILAR:
Üniversitede okuyan engelli öğrenciler ilk yıllarında Kredi ve Yurtlar Kurumuna başvurmalıdır. Engelli öğrencilere üniversite girişlerinde ek puan verilir. Bazı üniversitelerde engelli öğrencilere indirim uygulanmaktadır. Açık Öğretim Fakültesinde ise hiç bir ücret ödenmemektedir. Açık Öğretim Fakültesini mezun olmaları gereken sürede bitiremeyenler öğrenci harcında engel oranlarında indirim yapılarak ödeme yapılmaktadır.
Üstün yetenekli öğrencilerin YÖK tarafından değerlendirilmesi sonucu uygun görülmesi halinde YGS ye girmeden Güzel Sanatlar Bölümlerine kayıt olabilmeleri hakkı getirilmiştir. Bu nedenle Otizmli üstün yetenekli çocuklar da bu haktan yararlanabileceklerdir.
ENGELLİ EVDE BAKIM MAAŞI HAKKI:
Ağır engelli olup yasaya göre uygun şartları taşıyan engelli çocuk annelerine ''evde bakım ücreti'' ödenir. Bu miktar asgari ücretin üçte ikisidir. Hane içinde birden fazla bakıma muhtaç engelli var ise birinci engelliden sonraki engelli iki kişi sayılır.
ENGELLİ ÇOCUĞU OLANLARA NÖBET MUAFİYETİ HAKKI:
Kamu kuruluşlarında çalışan engelli çocuğu olan memur anne ve babalara nöbet ve mesai muafiyeti vardır.
ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN ANNNELERE ERKEN EMEKLİLİK HAKKI:
"Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunan annelerin" yasanın yürürlüğe girdiği 28 Eylül 2008 'den sonraki kalan sigortalılık sürelerinden dörtte bir oranında indirim yapılır. Bu haktan Bağ-Kur, SSK, Emekli Sandığı, Tarım İşçileri ve İsteğe Bağlı Sigortalı olan anneler yararlanır.
ENGELLİ ÖZEL EĞİTİM HAKKI:
Alınan raporla özel eğitim alması gerektiği belirtilen engelli çocuk için (engel oranı en az %20 olmalı) Rehberlik Araştırma Merkezlerinin değerlendirmesi sonucu Özel Eğitim imkanlarından yararlanır.
ENGELLİ TAYİN HAKKI:
Bakmakla yükümlü olunan kişinin durumu sağlık kurullarınca belirtildikten sonra kamu personeli olan anne, baba ve kardeşler (vasi olmak şartı var)için atamaya esas karar oluşturur.
ENGELLİ MEMURUN NÖBET DURUMU:
Engelli memura kendi isteği dışında gece nöbet ve fazla mesai hizmeti yaptırılamaz.
ENGELLİ BAYİİLİKLER Bayilik Hakları:
En az 1 yıllık vergi mükellefliği bulunan %40 ve üzerinde sağlık kurulu raporu olan her engelli birey milli piyango genel müdürlüğü tarafından verilen sayısal loto bayiliklerini alabilir.
ENGELLİ REFAKAT İZNİ HAKKI:
Şubat 2011 'de çıkan Torba Kanunda yer alan refakat izninden ''bir kişinin sürekli bakımına muhtaçtır ''ibareli sağlık kurul kararı ile engelli çocuğu olan memurlar da yararlanır.
Bu sağlık kurul raporları sürekli kullandığımız sağlık raporlarından farklıdır ve salt izin amaçlı doktorun uygun gördüğü hallerde çıkarılabilmektedir. Çocuğunuzun bakıma muhtaçlığının olduğu hallerde doktor tarafından ''bir kişinin refakatlı bakımına muhtaç olduğu '' hakkında sağlık raporu verilirse yararlanılır. Refakat izninde 3 aylık ücretli izin kullanabilir. Gereği halinde bir kat uzatılabilir ve bu izin amir inisiyatifine bırakılmamıştır. Sağlık kurulu kararı çıktığı gün izin başlar.
ENGELLİ MEMURUN İZİN HAKKI:
10-16 Mayıs Sakatlar Haftasının ilk günü ile 3 Aralık Dünya Engelliler Gününde, engellilere yönelik faaliyet gösteren Konfederasyon, bağlı federasyonlar ve derneklerin kamu görevlisi olan yönetim kurulu üyeleri ile kamuda görev yapan tüm engelliler idari izinli sayılacaktır.
OLUMSUZ HAVA KOŞULLARI Nedeniyle valiliklerce okulların tatil edilmesi halinde aynı bölgedeki kamu görevlisi engelliler, ayrıca bir talimat ve talebe gerek kalmadan, belirlenen tatil süresince idari izinli sayılacaktır.
ENGELLİ HASTALIK İZNİ HAKKI:
TBMM de kabul edilen madde ‘’evli olmaması şartı ile %70 ve üzeri engelli çocuğu olan memurlara hastalık raporu ile belgelendirmeleri halinde 10 güne kadar mazeret izni (bölümler halinde ya da tamamı alınabilir, anne ve baba memur ise bir kişi tarafından kullanılır) verilir.
ENGELLİ İSTİHDAM Hakları:
Elli ve üzeri çalışanı bulunan özel sektör şirketlerinde en az %3 engelli personel çalıştırılmaktadır. Bu personelin sigorta priminin tamamı, %3′lük yasal sınırın üzerinde engelli personel çalıştıran özel şirketlerin fazladan çalıştırdıkları engelli personele ait sigorta primlerinin de tamamı İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmaktadır.
ENGELLİ TOKİ Hakları:
TOKİ kampanyalarında uygun şartları taşıyan engellilere öncelikle "engellilere ait kuraya katılma" hakkı verilir. Bu kurada kendilerine ev çıkmayanlar ikinci olarak genel kuraya katılma hakları da vardır
ENGELLİ SPORCULAR HAKKI:
Engellilerin profesyonel olarak spor yapmaları için Devlet Bakanlığına bağlı Engelliler Spor Federasyonu vardır. Ulusal ve uluslar arası yarışmalarda madalya alan engelli bireylere YGS olmadan Yüksek Öğrenime yerleşme hakkı verilmiştir. (2013 Aralık)
İŞİTME ENGELLİLER:
İşitme engelli öğrenciler meslek liselerine sınavsız yerleşebilmektedirler. Ayrıca işitme engellilere okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretimde gündüzlü ve yatılı eğitim hizmeti verilmektedir.
ENGELLİ ARAÇ MUAYENE HAKKI:
Araç muayene istasyonlarında engellilere öncelik hakkı vardır. (ÖTV indirimli alınan araçlar için)
ENGELLİ SEÇMENLER HAKKLARI:
Seçimlerde oy kullanacak engelliler için gerekli önlemlerin alınması zorunludur. Seçim kurulları oy kullanım alanlarını oy kullanan engelli vatandaşlar için uygun hale getirmek zorundadır.
ENGELLİ ÜCRETSİZ ULAŞIM (ÖZEL EĞİTİM İÇİN):
Özel eğitime devamlılığın sağlanması ve zorluk yaşanmaması için kurumlar engelli çocuklara ücretsiz taşıma olanağı sağlamak zorundadırlar.
ENGELLİ MESLEK EDİNDİRME HAKKI:
Halk eğitim merkezleri, Türkiye İş Kurumu, KOSGEB gibi kamu kurumlarında engellilere özel meslek edindirme kursları açılmakta, bu kursları bitiren engellilere iş yerleştirmelerde öncelik tanınmaktadır.
ENGELLİ MAAŞLARI VE HACİZ:
Engelli bireyin aldığı sosyal yardım kapsamındaki maaşlar (2022 yasası gereği bağlanan ve evde bakım maaşları) haczedilemez.
43 DENİZ YOLLARI ULAŞIM HAKKI:
Deniz yolları şehir içi ve şehir dışı ulaşımda %40 ve üzeri engellilere indirimli tarife uygulanmaktadır. %40 ve üzeri engellilere ücretsiz seyahat hakkının uygulama usulleri ilgili bakanlıkların çıkaracakları yönetmelikle belirlenecektir. Buna göre ağır engelli bireyin yanındaki bir refakatçisi de ücretsiz seyahat hakkından yararlanabilecektir.
ENGELLİ KİMLİK KARTI HAKKI:
Tüm bu haklardan yararlanmak için ''engelli kimlik kartı ''beyanı yeterlidir.
Daha önceden ‘’Özürlüler İdaresi Başkanlığı’’ ibareli kimlik kartı alanların kartlarını ‘’Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ’’ibareli kart ile değiştirmek için müracaat etmeleri gerekmektedir. Ayrıca yakın zamanda ağır engellilerin engelli kimlik kartlarında ‘’REFAKATLİ’’ ibaresi yer alacağı açıklaması Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğünce yapılmıştır.
ENGELLİ SORUNLARI DANIŞMA HAKKI:
Tüm bu haklar konularında Alo 183 Aile, Kadın, Çocuk, Engelli ve Sosyal Hizmet Danışma Hattı’ndan da yönlendirme alınabilir.
ENGELLİ YGS TABAN PUAN HAKKI:
Engellilere YGS taban puanı 100 puan olarak belirlendi. (20 Aralık 2013 YÖK açıklaması)
ENGELLİ Engellilerde ORTA ÖĞRETİMDE ORTAK SINAVLARDAN MUAFİYET HAKKI:
Orta ve ağır düzeyde zihinsel yetersizliğe sahip engelli öğrenciler ortak sınavlardan muaftır. Görme engelliler ve az görenler için sınav süresine ek süre verilir.
ENGELLİ MUHTAÇ AYLIĞI HAKKI:
Vakıflar Genel Müdürlüğünce, vakfiyelerde yer alan hayır şartlarının yerine getirilmesi amacıyla 27.09.2008 tarihli ve 27010 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan " Vakıflar Yönetmeliği" hükümleri gereğince muhtaç aylığı bağlanmaktadır.
ENGELLİ MUHTAÇ AYLIĞINDAN YARARLANMA ŞARTLARI:
Annesi ya da babası olmayan muhtaç çocuklar ile % 40 ve üzeri engelli olan muhtaçlara;
Sosyal güvencesi olmaması,Herhangi bir gelir veya aylığı bulunmaması,Mahkeme kararı veya kanunla bakım altına alınmamış olması,Gelir getirici taşınır ve taşınmaz malı mevcut olmaması veya olup da bunlardan elde edeceği aylık ortalama gelirinin bu yönetmelikle belirlenen muhtaç aylığı miktarını geçmemesi,
halinde muhtaç aylığı bağlanır.
BAŞVURU İÇİN GEREKLİ BELGELER:
Muhtaç aylığı başvuru formu, Engelliler için engelini belirten sağlık kurulu raporu.
BAŞVURU YERİ VE ŞEKLİ:
Muhtaç aylığı talebinde bulunan kişiler başvuru formunu doldurup imzaladıktan sonra engelli ise engelini belirten sağlık kurulu raporunu ekleyip, ikamet ettiği ilin bağlı olduğu Vakıflar Bölge Müdürlüğüne şahsen, posta yoluyla veya Genel Müdürlüğün internet sitesi üzerinden başvuru yapabilirler.
Ayrıntılı Bilgi için T.C. Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü internet sitesini ziyaret ediniz.
ENGELLİ MEMUR VE ENGELLİ ÇOCUĞU ,BAKIMA MUHTAÇ YAKINI OLAN MEMURLARIN TAYİN HAKKI:
Devlet Memurları Madde 72: “İlgili mevzuatı uyarınca verilecek rapora göre kendisi, eşi veya birinci derece kan hısımlığı bulunan bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri engelli olan memurların engellilik durumundan kaynaklanan yer değiştirme taleplerinin karşılanması için düzenlemeler yapılır.
Haber (Haber24) | AK SEO (akblog.net)
